Windows 95, zaprezentowany przez Microsoft 24 sierpnia 1995 roku, zmienił krajobraz systemów operacyjnych dla użytkowników domowych. Był to pierwszy system operacyjny z serii Windows 9x, który połączył MS-DOS z graficznym interfejsem użytkownika, integrując obie technologie w jedno środowisko operacyjne. Dla wielu użytkowników był to pierwszy kontakt z nowoczesnym GUI, które wprowadziło przełomowe elementy, takie jak pasek zadań, menu Start, obsługę długich nazw plików i funkcję Plug and Play, które stały się standardem na lata.
Rozwój Windows 95
Prace nad Windows 95 rozpoczęły się w 1992 roku, jeszcze przed premierą Windows 3.1. Microsoft zdawał sobie sprawę, że potrzebuje nowego systemu, który nie tylko obsłuży 32-bitowe aplikacje i wielozadaniowość, ale także będzie działał na popularnym, słabszym sprzęcie, co nie było możliwe w przypadku Windows NT. W początkowych planach istniała koncepcja dwóch produktów – MS-DOS 7 jako podstawowego systemu i odrębnego graficznego systemu operacyjnego. Ostatecznie jednak postanowiono zrezygnować z MS-DOS 7 na rzecz jednego zintegrowanego systemu, który otrzymał nazwę kodową „Chicago”.
Windows 95 w wersji beta był udostępniony do publicznych testów, co pomogło firmie zebrać cenne opinie i wyeliminować błędy przed finalnym wydaniem. Użytkownicy, którzy uczestniczyli w programie podglądowym, mogli za 19,95 USD nabyć wersję beta systemu i uzyskać wstęp do testowania funkcji, takich jak nowa sieć MSN (Microsoft Network).
Architektura systemu
Windows 95 bazował na rozwiniętej architekturze Windows for Workgroups 3.11 i wprowadzał wiele ulepszeń. System został zaprojektowany w sposób maksymalnie kompatybilny z istniejącymi programami MS-DOS oraz 16-bitowymi aplikacjami dla Windows. Przekształcenie architektury na 32-bitową prewencyjną wielozadaniowość było jednym z największych postępów, umożliwiającym znacznie stabilniejsze działanie aplikacji.
Zarządzanie plikami w Windows 95 zostało znacznie uproszczone, co było zasługą nowego menedżera urządzeń oraz wsparcia dla VFAT, czyli rozszerzenia systemu plików FAT pozwalającego na użycie długich nazw plików (do 255 znaków). Dzięki temu możliwe było lepsze zarządzanie plikami bez utraty kompatybilności z wcześniejszymi aplikacjami.
Plug and Play było kolejnym kluczowym elementem, który zautomatyzował proces instalacji i konfiguracji nowych urządzeń. Windows 95 automatycznie wykrywał nowe sprzęty i instalował odpowiednie sterowniki, co znacznie ułatwiało korzystanie z drukarek, kart sieciowych czy innych urządzeń.
Interfejs użytkownika
Jednym z największych przełomów Windows 95 było wprowadzenie nowego interfejsu użytkownika opartego na pulpicie. Zamiast starszego modelu, gdzie użytkownik widział tylko ikony uruchomionych aplikacji, Windows 95 wprowadził pasek zadań, na którym wyświetlane były wszystkie uruchomione aplikacje, oraz menu Start, które pozwalało na szybkie otwieranie programów i dokumentów. Windows Explorer zastąpił starego menedżera plików, oferując bardziej intuicyjne zarządzanie plikami i folderami.
Dodatkowo, system zawierał wiele nowych funkcji, takich jak kosz, mój komputer, sieć sąsiedzka czy mój dokumenty, które ułatwiały codzienną pracę z plikami i zasobami sieciowymi.
Wsparcie dla internetu i nowe technologie
Pierwsza wersja Windows 95 nie miała wbudowanej przeglądarki internetowej, ale wraz z dodatkiem Microsoft Plus! udostępniono Internet Explorera 1.0. Kolejne wersje OEM systemu, takie jak OSR1 i OSR2, zawierały już Internet Explorera w standardzie, co pozwalało użytkownikom na pełne korzystanie z możliwości internetu.
Wersje OEM Service Releases (OSR) wprowadziły także wsparcie dla nowych technologii, takich jak FAT32, co umożliwiało obsługę dysków twardych o pojemności większej niż 2 GB. Windows 95 obsługiwał również USB, co znacząco ułatwiło podłączanie nowych urządzeń peryferyjnych, takich jak myszy, klawiatury i drukarki.
Multitasking i wsparcie dla aplikacji 32-bitowych
Windows 95 wprowadził zaawansowane zarządzanie pamięcią, umożliwiając jednoczesne uruchamianie wielu aplikacji bez większych problemów ze stabilnością. System oferował wielozadaniowość prewencyjną, co oznaczało, że programy były uruchamiane w osobnych segmentach pamięci, a ewentualne awarie nie wpływały na inne procesy.
System mógł obsługiwać zarówno 16-bitowe, jak i 32-bitowe aplikacje, co czyniło go bardziej elastycznym. Starsze programy DOS mogły być uruchamiane w specjalnym trybie, a Windows 95 potrafił sam zarządzać sterownikami urządzeń, takimi jak mysz czy karta dźwiękowa, bez potrzeby korzystania z narzędzi DOS.
Promocja i sprzedaż
Premiera Windows 95 była ogromnym wydarzeniem medialnym. Microsoft zainwestował około 200 milionów dolarów w globalną kampanię reklamową, która obejmowała reklamy w telewizji, gazetach i internecie. Kampania była tak skuteczna, że w ciągu pierwszych czterech dni sprzedano milion kopii systemu. W Stanach Zjednoczonych na budynku Empire State Building zaświeciły się światła w kolorach logo Windows, a w Kanadzie rozwieszono olbrzymi baner o wysokości 100 metrów na wieży CN w Toronto.
Dziedzictwo Windows 95
Windows 95 jest uważany za kamień milowy w rozwoju systemów operacyjnych. To właśnie ten system wprowadził do mainstreamu koncepcje, które są podstawą współczesnych systemów, takie jak pasek zadań, menu Start i eksplorator plików. Jego wpływ na rynek komputerów osobistych był ogromny, a Microsoft zyskał dzięki niemu dominującą pozycję na rynku systemów operacyjnych.
Windows 95 był wspierany przez Microsoft aż do 31 grudnia 2001 roku, a jego sukces utorował drogę dla późniejszych wersji, takich jak Windows 98 i Windows XP.
